11.DERS
ARAMA
Olayı aydınlatan delil niteliğindeki belgeleri ve bazı hallerde de suçta kullanılmak üzere hazırlanan suç işlemeye elverişli maddeleri elde etmek amacıyla şahısların üzerinde, ikametgah ve iş yerleriyle, kanunun verdiği yetkiyle ve kanuni usul ve şartlarına uyularak yapılan usul işlemine ARAMA denir.
Bu işlemler sonucunda yazılı düzenlenen tutanağa ARAMA TUTANAĞI ismi verilmektedir.
ARAMA
Arama Kayıp veya gizli bir nesneyi bulmaya yönelik bir eylemdir.
Suç işlendiğinde şüphe edilen kişinin yakalanması,
Soruşturmada faydalı ipuçlarını ve suç delillerini ele geçirilmesi,
Suç izlerinin takip edilmesi amacıyla yapılabilir.
CMK’ DA ARAMA İŞLEMİ HAKKINDA
HUKUKİ DAYANAK
Şüpheli veya sanıkla ilgili arama
ADDE 116. –
(1) Yakalanabileceği veya suç delillerinin elde edilebileceği hususunda makul şüphe varsa; şüphelinin veya sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerler aranabilir.
Diğer kişilerle ilgili arama
MADDE 117-
(1) Şüphelinin veya sanığın yakalanabilmesi veya suç delillerinin elde edilebilmesi amacıyla, diğer bir kişinin de üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerler aranabilir.
MADDE 117-(devamı)
(2) Bu hâllerde aramanın yapılması,aranılan kişinin veya suçun delillerinin belirtilen yerlerde bulunduğunun kabul edilebilmesine olanak sağlayan olayların varlığına bağlıdır.
MADDE 117-(devamı)
(3) Bu sınırlama, şüphelinin veya sanığın bulunduğu yerler ile, izlendiği sırada girdiği yerler hakkında geçerli değildir
Gece yapılacak arama
MADDE 118.
(1) Konutta, işyerinde veya diğer kapalı yerlerde gece vaktinde arama yapılamaz.
(2) Suçüstü veya gecikmesinde sakınca bulunan hâller ile yakalanmış veya gözaltına alınmış olup da firar eden kişi veya tutuklu veya hükümlünün tekrar yakalanması amacıyla yapılan aramalarda, birinci fıkra hükmü uygulanmaz.
Arama kararı
MADDE 119.
(1) Hâkim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile kolluk görevlileri arama yapabilirler.
Arama kararı
MADDE 119.(devamı)
(2) Arama karar veya emrinde;
a) Aramanın nedenini oluşturan fiil,
b) Aranılacak kişi, aramanın yapılacağı konut veya diğer yerin adresi ya da eşya,
c) Karar veya emrin geçerli olacağı zaman süresi,
Açıkça gösterilir.
Arama kararı
MADDE 119.(devamı)
(3) Arama tutanağına işlemi yapanların açık kimlikleri yazılır. Arama sonucunda bazı eşyaya el koyma söz konusu olduğunda 127. maddenin birinci fıkrası hükmü uygulanır.
Arama kararı
MADDE 119.(devamı)
(4) Cumhuriyet savcısı hazır olmaksızın konut, işyeri veya diğer kapalı yerlerde arama yapabilmek için o yer ihtiyar heyetinden veya komşulardan iki kişi bulundurulur.
Aramada hazır bulunabilecekler
MADDE 120. - (1) Aranacak yerlerin sahibi veya eşyanın zilyedi aramada hazır bulunabilir; kendisi bulunmazsa temsilcisi veya ayırt etme gücüne sahip hısımlarından biri veya kendisiyle birlikte oturmakta olan bir kişi veya komşusu hazır bulundurulur.
Aramada hazır bulunabilecekler
MADDE 120.(devamı)
(2) 117. maddenin birinci fıkrasında gösterilen hâllerde zilyet ve bulunmazsa yerine çağrılacak kişiye, aramaya başlamadan önce aramanın amacı hakkında bilgi verilir.
(3) Kişinin avukatının aramada hazır bulunmasına engel olunamaz.
Arama Sonunda Verilecek Belge
MADDE 121. - (1) Aramanın sonunda hakkında arama işlemi uygulanan kimseye istemi üzerine aramanın 116 ve 117. maddelere göre yapıldığını ve 116. maddede gösterilen durumda soruşturma veya kovuşturma konusu fiilin niteliğini belirten bir belge ve istemi üzerine el konulan veya koruma altına alınan eşyanın listesini içeren bir defter ve eğer şüpheyi haklı kılan bir şey elde edilmemiş ise bunu belirten bir belge verilir.
MADDE 121. -(2) Birinci fıkrada belirtilen belgelerde, hakkında arama işlemi uygulanan kimsenin, el konulan eşyanın mülkiyetine ilişkin görüş ve iddialarına da yer verilir.
